Röportaj

Türkiye’nin İlk ve Tek Rehber Köpek Hareketlilik Eğitmeni; BURCU BORA

Benan Bilek ile Biz Bize, MegaPlus Dergisi

Benan BİLEK ile Biz Bize

Bu ara herkes ondan bahsediyor… “Bir kız var İstanbul’da…” diye başlayan ve Rehber Köpekler konusuna varan konuşmalara tanık oluyorum. Televizyonda, basında hep onunla karşılaşıyorum. Üç ay önce “Ekim’de bizim dergidesin” dediğim Burcu Bora, biz kendisiyle röportaj ve çekim yapana kadar daha da ünlendi. Yaptığı iş daha da büyüyecek, daha çok destekçi bulacak, daha çok gönüllü ile buluşacak. Evet, evet; Burcu Bora. Rehber Köpekler Derneği, Rehber Köpek ve Hareketlilik Eğitmeni. Aynı zamanda eğitmenlerin de eğitmeni oldu Burcu.

Türkiye’nin İlk ve Tek Rehber Köpek Hareketlilik Eğitmeni; BURCU BORA

Geçen ay İstanbul’da yaptık röportajımızın bir kısmını. Ona ulaşmak o kadar da kolay değil aslında; günün her saatinde koşturması var. Çünkü bir yandan köpek eğitimi, bir yandan gönüllü görüşmeleri, bir yandan son sınıfında okuduğu üniversite hayatı derken, herkese zaman ayırmaya çalışsa da pek kolay olmuyor Burcu ile buluşmak. Ama ben çok şanslı bir kişiliğim ki annesi, canım arkadaşım Betül Bora, her zamanki gibi çözüm üretti ve Burcu’yu kaptığı gibi kızıyla beraber bir hafta sonu kaçamağı yapmak ve Biz Bize’me konuk olmak için İzmir’e geldi.

Türkiye’nin İlk ve Tek Rehber Köpek Hareketlilik Eğitmeni; BURCU BORA

Kültürpark Tenis Kulüp ve Rose Garden 1941 ortamı yine bana çare oldu.

Sonuç;

1) Burcu’yla rahat rahat muhabbet ettik.

2) Betülcüğümle güzel vakit geçirdik.

3) Burcu İzmir’e aşık oldu.

Sevgili Burcu, önce Rehber Köpekler Derneği’nden bahset bize biraz.

Rehber Köpekler Derneği 2014 yılının sonlarında görme engelli avukat Nurdeniz Tunçer ve Birleşik Krallık bir önceki Büyükelçisi Richard Moore’un eşi görme engelli Maggie Moore’un önderliğinde kuruldu. Amacı görme engelli bireylerin toplum içerisinde kendilerine olan güvenlerini arttırarak daha özgür hareket etmelerine yardımcı olmak.

Maalesef ülkemizde bir görme engellinin yaşamını konforlu ve güvenli kılma konusunda gerekli kanunlar ya da altyapı yok. Bu yüzden derneğin öncelikli görevi, engelli ya da engelsiz bütün bireylerin bir arada sorunsuzca yaşayabilmesi için toplum bilincini arttırmak ve gerekli kanunların çıkarılmasını sağlamak, yurt dışında oldukça yaygın olan rehber köpekler uygulamasını ülkemize de getirmektir.

Türkiye’nin İlk ve Tek Rehber Köpek Hareketlilik Eğitmeni; BURCU BORA

Senin yolun dernekle nasıl buluştu?

Ben Rehber Köpekler Derneği Başkanı Nurdeniz Tunçer ile eğitim için yurtdışına gitmek üzere Tunçer’in ailesine ait eğitim danışmanlığı firmasına başvuru yaptığımda tanıştım. Bana derneğin üyesi olmak isteyip istemeyeceğimi sordu. Hayvanlara, özellikle köpeklere sevgimle bir dakika bile düşünmeden kendimi dernek çalışmalarının içinde buldum.

Bu tanışma ile de derneğin ilk genç üyesi oldun sanırım.

Evet, derneğin ilk genç üyesi olarak gönüllü çalışmaya başladım. Aynı zamanda üniversitede yoğun bir ders programının da içerisinde oldum hep.

Türkiye’nin İlk ve Tek Rehber Köpek Hareketlilik Eğitmeni; BURCU BORA

Üniversitede son yılın değil mi?

İstanbul Bilgi Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü’nde okuyorum. Bu yıl bitecek inşallah.

Yaptığın iş ciddi bir eğitim gerektiriyor. Nasıl bir eğitim aldın rehber köpekler konusunda?

50 yıldır rehber köpek hareketlilik eğitmeni olan Alan Brooks 2015 yılında Türkiye’ye geldi. Kendisinden görme engellilere yönelik hareketlilik eğitimi aldım. Sonraki dönemlerde dernek için görme engelli değerlendirmelerini yapmaya başladım. Seminer, sunum ve sempozyumlarda köpeklerle ilgili çalışmalar yaptım. 2016, 2017, 2018 yıllarında derneğin tüm aktivitelerinde aktif olarak görev aldım.

Türkiye’nin İlk ve Tek Rehber Köpek Hareketlilik Eğitmeni; BURCU BORA

Ve gittikçe konu derinleşti, büyüdü bildiğim kadarıyla. Servis ve terapi köpekleri konusuna da girdin bir süre sonra.

O da şöyle gelişti; 2019 yılında, İrlanda’da Rehber Köpek Okulu’nda çalışan, Uluslararası Rehber Köpekler Federasyonu’na bağlı olan ve dünyada otistik çocuklara yönelik köpek yetiştiren ilk eğitmen Ken Brydon, Türkiye’ye geldi. Dernek başkanımız Nurdeniz Tunçer bizi bir araya getirdi. Beni çok destekleyen, bana çok güvenen ve ufuklarımı çok açıp bana yeni yollar çizmemde çok büyük katkısı olan bir insan Deniz Hanım. Aslında benim de tam anlamıyla rehberim o. Gelecek planlarımın yol haritalarını çizmemde bana katkısı olacak çok önemli ve değerli buluşmalara neden oluyor. Bana güveniyor ve yolumu aydınlatıyor. Onun desteği gerçekten çok önemli.

Türkiye’nin İlk ve Tek Rehber Köpek Hareketlilik Eğitmeni; BURCU BORA

Bu durumda senin sorumluluğunu artıyor Rehber Köpekler konusunda elbette.

Kesinlikle öyle. Bilgi sahibi oldukça bunu değerlendirmek, büyütmek istiyorsunuz. Nurdeniz Tunçer’in beni Ken Brydon’la buluşturması bambaşka bir kapı daha açtı hayatıma. Brydon’dan rehber köpek eğitiminin yanı sıra Türkiye’de ilk kez gerçekleştirilecek olan servis köpekleri ve terapi köpekleri ile ilgili sertifikalı eğitim alarak ilk eğitmen oldum. Bu eğitimle, görme engellilere yönelik eğitimini tamamlamış fakat çeşitli sebeplerden görme engelli ile eşleşemeyen, havlamayan ısırmayan özel eğitimli köpeklerle görme engelli ve çoklu engelli çocuklara terapi uygulamaya başlayabildim. Yetiştirdiğimiz Kaymak isimli köpeğimiz Türkiye’nin ilk tam eğitimli terapi köpeği oldu.

Türkiye’nin İlk ve Tek Rehber Köpek Hareketlilik Eğitmeni; BURCU BORA

Rehber köpek ile terapi ya da servis köpeğini neye göre ayırabiliyorsunuz?

Her köpek rehber köpek olamıyor. Rehber köpekler özel olarak seçiliyor, eğitimden geçiriliyor. Rehber köpek ile ona yardımcı olacağı görme engelli sahibinin yürüme hızlarının birbirine uygun olması gerekiyor. Bu köpeklerin görevdeyken sevilmeleri sahiplerinin güvenliği açısından risk oluşturuyor. Rehber köpeklere dokunulduğunda dikkatleri dağılabiliyor, bu da bir risk. Ama bazı köpeklerin doğası oyuncu. Karakteri daha ürkek olan var. Neşesi, enerjisi yüksek olan var; her hayvan ayrı karakter çünkü. Rehber köpek eğitimi alıp bunu daha sonra yapamayacak olan köpekleri de servis köpeği ya da terapi köpeği olarak değerlendirebiliyoruz ki özellikle çoklu engelli çocuklarda bu dostluk çok değerli.

Türkiye’nin İlk ve Tek Rehber Köpek Hareketlilik Eğitmeni; BURCU BORA

Hangi cins köpekler bu iş için uygun?

Ülkemizin coğrafi şartlarında sadece Golden Retreiver ve Labrador Retreiver ya da ikisinin karışımı olan köpekler bu yapıya uygun.

Rehber köpekler ne kadarlıkken eğitilmeye başlanıyor?

6 ile 10 haftalık arasındayken gönüllü bakıcı aileler yoluyla eğitiliyor. Bir yıl kadar gönüllü bakıcı ailelerde büyüyor ve ön eğitimi alıyorlar. Sonra ben alıyorum ve 3-6 ay kadar bir süre rehber köpek eğitimi veriyorum. Son aşamada da görme engelli ile eşleşme süreci başlıyor.

Türkiye’nin İlk ve Tek Rehber Köpek Hareketlilik Eğitmeni; BURCU BORA

Bir rehber köpeğin eğitimi için ne kadar bir bütçe gerekiyor?

Rehber köpeklerin, hem eğitim süreci hem de sonraki aşamalarda tüm masrafları Rehber Köpekler Derneği tarafından karşılanıyor. Derneğimiz de bu bütçeyi sosyal sorumluluk bütçelerine yer veren duyarlı firmalar, kurum ve kuruluşlar ve bağışçılar ile sağlıyor.

En son seninle görüşmek için plan yaparken yine bir eğitim için İngiltere’ye gidiyordun…

Evet, Londra’da Rehber Köpekler Okulu’nda -ki bu okula İngiliz vatandaşları bile zor kabul ediliyor-, yavru köpek bakımı ve gönüllü bakıcı ailelerin koordinasyonu konusunda eğitim aldım.

Başarılı bir eğitim ve spor hayatın var. Ve daha lise yıllarından beri sosyal sorumluluk projelerinin içindesin.

Hepimiz bu projelerde olmalıyız diye düşünüyorum. Boşa geçecek zamanımız yok ve yapılacak çok iş, dokunacak çok hayat var. Bundan beş yıl kadar önce, Şişli Terakki’de okurken bir sosyal sorumluluk projesi doğrultusunda 10 günlük bir Nepal seyahatimiz oldu. Katmandu, Pokhara, Bandipur’da 5-10 yaşındaki çocuklara okul ihtiyaçları ve giysi konusunda yardımcı olduk. Okullarını güzelleştirip çocuklarla birlikte aktiviteler yaptık. Sanırım hayatımın dönüm noktası bu oldu. Gerçekten de yapacak çok şey olduğunu o yıllarda farkına vardım ve o günden bu yana zamanımı boşa harcamamak için çok çabalıyorum. Siz hazırsanız projeler de gelip size buluyor.

Ailenin biricik kızısın ama hiç de şımarık değilsin. Bu nasıl oldu Burcu?

Babamı pek tanımıyorsun ama annem Betül senin arkadaşın. Şımarmak gibi bir lüksüm hiç olmadı benim.

Türkiye’nin İlk ve Tek Rehber Köpek Hareketlilik Eğitmeni; BURCU BORA

Yüksek lisans için spor psikolojisi düşünüyordun ama Rehber Köpekler Derneği bünyesinde gittikçe artan sorumlulukların seni başka tarafa yönlendirmeye başlıyor sanki…

Gerçekten de değişti. Hayvan ya da köpek psikolojisi konusunda master eğitimi planlıyorum artık.

Zaman zaman tatil program için İzmir’e, Alaçatı ve Çeşme’ye geldin. İzmir hakkında ne düşünüyorsun?

İzmir’e bu kez başka bir gözle baktım. Hem kentin içinde zaman geçirmemiz hem de artık mesleğim haline gelen köpeklerle dolu hayatım, gittiğim her yere başka gözle bakmama neden oluyor. Ve kesinlikle söyleyebilirim ki İzmir, rehber köpekler için şahane bir plato. Bu kentte yapılacak iyi bir yapılanma ile pek çok görme engellinin hayatına konfor katmak mümkün olacak diye düşünüyorum. Yürünebilecek pek çok yol, uzun güzergahlar ve köpekler için uygun ortamlar var. Sanırım gönüllü köpek yetiştiriciliği konusunda da güzel kalpli insanlarla buluşabileceğiz İzmir’de. Bakalım bu röportaj için geldiğim İzmir’de bugün nelere temel attık; beraber yaşayacağız.

Yolun açık olsun güzel kız; daha dokunacak çok kalp var.

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu