Alaçatı’nın Tarihi Dokusu: Taş Evler

Picasso gibi resim yapamazsınız. Onun kendine özgü bir dili vardır, anlatım şekli vardır, resimleri özgündür. Mimarinin de taklidi olmaz, Alaçatı evlerinde olduğu gibi.

Begonviller sarkan Arnavut kaldırımlı evlerin tarihi 1850-1890 yıllarına dayanır. 1878-1881 yıllarında iki büyük depremde Alaçatı evlerinin %80’i hasar gördü. Şimdi Alaçatı’da gördüğümüz evler deprem sonrası döneme tekabül ediyor. Rum ve Osmanlı mimarisinden izler taşıyan evlerde kullanılan ve Alaçatı dokusunu kazandıran taşlar Alaçatı’nın kendi yöresel taşı. Ağırlıklı olarak bitişik, bahçeli ve iki katlı konutlardan oluşuyor.

Alaçatı’nın Arnavut kaldırımlı sokakları ve ünlü taş evleri, sıcaktan kurtulmak için kuzey-güney yönünde güneşi az, rüzgârı ise bol alacak şekilde düzenlenmiş.

Evlerin önünde dar sokakları, arkasında sizi bekleyen limonatasıyla avluları vardır; Alaçatı’da ana caddeler üzerinde evler, o evlerin arkasında büyük bahçeler ve avlular bulunmaktadır. Evlerin ön cephesi sokağa ve kente, arka tarafı bahçelere ve tarlalara dönüktür.

Hem volkanik hem de tortulu ve gözenekli bir yapıya sahip olan taş, kolay işlenebilir özelliğinden dolayı yapı işlerinde sıkça kullanılmıştır. Taşın bir diğer özelliği ise, nem ayarlayıcı ve ısıyı tutma özelliğine sahip olmasıdır. Bir nevi havadaki nemin ayarını yapabilen taş, fazla olduğu zamanlarda nemi tutar, kuru havalarda ise dışarıya salar. 50 veya 60 santimetre kalınlığındaki bir taş duvar, ciddi bir ısı yalıtımı yapar. Bu tür taş yapılar kış aylarında soğuk havayı içeri almazken, yaz aylarında ise mekân içini serin tutar. Bu nedenle taşın verdiği doku, bölgenin geneline hâkimdir. Alaçatı evlerini Akdeniz mimarisinin özgün bir birimi olarak değerlendirebiliriz.

Arnavut kaldırımlı daracık sokakların eşlik ettiği eski taş evler, bahçe ve pencerelerindeki rengârenk çiçekleri ile birlikte bir ömür boyu Alaçatı’da kalma isteğini yüreğinizde yeşertebilir.

Birçoğu butik otel olarak kullanılan Alaçatı taş evlerini konaklama için en güzel alternatiflerin başında değerlendirebilirsiniz. Tarihi atmosfer içerisinde Ege mutfağının birbirinden lezzetli yemeklerini deneyebileceğiniz birçok restoran bulabilir, eski eşya dükkânları arasında kaybolabilirsiniz.